Akut Bronşit

Akut bronşit, bronş olarak adlandırılan hava yolu borucuklarının özellikle sonbahar ve kış mevsiminde ortaya çıkan iltihabıdır. Hastalık çoğu zaman soğuk algınlığını takiben meydana gelirse de, seyrek olarak grip ve kızamık gibi hastalıklardan sonra da görülebilir.

Akut bronşite sebep olan etkenler rinovirüs, koranavirüs, adenovirüs, influenza, parainfluenza virüsleri gibi solunum yolları virüsleridir. Daha seyrek olarak mikoplazma ve klamidya türü bakteriler de etken olabilir.Daha çok çocuklarda görülen boğmaca da bir akut bronşittir ve bunlarda etken Bordetella bakterileridir.

Virüs ve bakteriler dışında, bazı kimyasal maddeler ve zehirli gazların solunması da akut bir bronş iltihaplanması yaratabilir.

Akut bronşitin ortaya çıkmasında çevre ve iklim şartlarının büyük önemi vardır. Hava sıcaklığındaki ani değişiklikler, hava kirliliği, soğuk ve kuru hava akut bronşite zemin hazırlayan faktörlerdir.

Sigara içilmesi, burundan nefes almayı engelleyen hastalıklar (burun kemiği eğriliği, polip, geniz eti…) da akut bronşit için risk yaratan faktörlerdir.

Belirtiler hastaların çoğunda soğuk algınlığını takiben ortaya çıkar. Başlangıçta burun akıntısı, hapşırma ile gözlerde kızarma ve yanma gibi belirtiler vardır. Bunları kuru ve yakıcı bir öksürük ve boğaz ağrısı izler. Akşamdan sonra 38-39 dereceye kadar çıkan ateş görülebilir; bazı hastaların ise hiç ateşleri olmayabilir.

Öksürürken göğüs kemiği arkasında batar tarzda şiddetli bir ağrı hissedilebilir. Bazı hastalar havlar tarzda ses çıkartabilir. Arkadan kusma görülebilir. Yaşlı hastalarda öksürükle beraber nefes darlığı da olur. Birkaç gün içinde kuru öksürük yumuşamaya, sarı, yeşil renklerde ve yapışkan nitelikte balgam çıkmaya başlar. Balgamın renkli olması olaya bakterilerin karışmasından değil balgamda iltihap hücrelerinin bulunmasından dolayıdır. Bazı hastalarda hâlsizlik ve iştahsızlık da bulunabilir.

Akut bronşit sıradan bir mevsim hastalığı olarak kabul edilebilir. Normal seyrinde bir hafta içinde tamamen düzelir ama küçük bebekler, ileri yaştakiler ve kalp hastaları için tehlikeli komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Akut Bronşit Tedavisi:

• Birkaç günlük yatak istirahatinin belirtilerin çabuk düzelmesi bakımından büyük önemi vardır.
• Hasta soğuktan korunmalı, oda havası nemli olmalıdır. Şiddetli öksürüklerde buhar banyolarının yararı vardır.
• Kesinlikle sigara içilmemeli, hava kirliliği, böcek ilaçları ve diğer tahriş edici maddelerden kaçınılmalıdır.
• Akut bronşitin etkeni çoğu kez virüsler olduğu için antibiyotik kullanılması uygun görülmese de arkadan bakteriyel bir enfeksiyon da gelişebileceği için antibiyotik genellikle başlanır.
• Öksürük kesici ilaçlar ancak doktor önerisiyle alınmalıdır. Bronşit nedeniyle fazla balgam çıkaran hastalarda öksürük refleksini kesmek sakıncalıdır.
• Koyu ve yapışkan balgamı olan hastalara bol miktarda sıvı içmelidir.
• Yüksek ateşi olan hastalar ateş düşürücü kullanılabilir